Сочинения. Том 2 - Гален Клавдий
Шрифт:
Интервал:
3. Σύνθεσις δὲ καὶ διάπλασις ἐν τοῖς τῶν ζώων σώµασιν ὑπάρχει τριττή· πρώτη µὲν ἡ τῶν ὁµοιοµερῶν ὀνοµαζοµένων, ἀρτηριῶν, καὶ φλεβῶν, καὶ νεύρων, καὶ ὀστῶν, καὶ χόνδρων, καὶ συνδέσµων, ὑµένων τε καὶ σαρκῶν· δευτέρα δὲ ἡ τῶν ὀργανικῶν, ἐγκεφάλου τε καὶ καρδίας, καὶ πνεύµονος, καὶ ἥπατος, καὶ κοιλίας, καὶ σπληνὸς, καὶ ὀφθαλµῶν, καὶ νεφρῶν· τρίτη δὲ ἡ τοῦ σύµπαντος σώµατος. ἕκαστον γὰρ τῶν ὀργανικῶν τούτων µορίων ἔκ τινων ἑτέρων ἁπλῶν ὡς πρὸς τὴν αἴσθησιν σύγκειται, κᾀκείνων ἕκαστον ἐκ τῶν πρώτων στοιχείων. σαρκὸς οὖν αὐτῆς, ᾗ σὰρξ, ἐν τῇ συνθέσει µόνῃ τῶν πρώτων στοιχείων, ᾗ µέντοι µόριον ὀργάνου, παρά τε τὴν διάπλα-σιν καὶ τὸ µέγεθος· καὶ γὰρ οὖν καὶ αὐτῶν τῶν ὀργάνων ἐν τούτοις αἱ διαφοραί. πόσα τοίνυν ἐστὶ καὶ τίνα κατὰ τὴν πρώτην ὑπόθεσιν τὰ σύµπαντα νοσήµατα τῶν ὁµοιοµερῶν σωµάτων, διελθόντες, ἑξῆς ἐπὶ τὴν ἑτέραν µεταβησόµεθα, τὴν ἀλλοιοῦσθαί τε καὶ τρέπεσθαι τὴν οὐσίαν ὅλην δι’ ὅλης ἑαυτῆς ὑποτιθεµένην.
4. ῎Εστι δὲ δύο τὰ πρῶτα πάθη, τὸ µὲν εὐρύτης τις πόρων, τὸ δὲ στέγνωσις. ἀπαθῶν γὰρ ὑποκειµένων τῶν πρώτων στοιχείων, ἐν τῇ συνθέσει µόνῃ τὰ παθήµατα· συνθέσεως δὲ πάσης αἱ προειρηµέναι διαφοραί. ὥστ’ ἀναγκαῖον ἐῤῥῶσθαι µὲν ἕκαστον τῶν ὁµοιοµερῶν, ὁπόταν ἡ συµµετρία τῶν πόρων αὐτοῦ φυλάττηται, διαφθειροµένης δὲ ταύτης ἐξίστασθαι τοῦ κατὰ φύσιν. ἀλλ’ ἐπειδὴ συµµετρίας ἁπάσης ἡ διαφορὰ διττὴ, (τὸ µὲν γὰρ ὑπερβολὴ, τὸ δὲ ἔλλειψις,) δῆλον, ὡς καὶ τὰ πρῶτα νοσήµατα τῶν ἁπλῶν σωµάτων ἔσται διττὰ, τὸ µὲν εὐρύτης τις πόρων, τὸ δὲ στέγνωσις. καὶ ὀστοῦν δὴ καὶ σὰρξ καὶ τῶν ἄλλων ἕκαστον τῶν ἁπλῶν σωµάτων πρὸς τὴν αἴσθησιν, εἰ µὲν στεγνότερον ἢ µανότερον εἴη τοῦ συµµέτρου, κακῶς διακεῖσθαι φήσοµεν, εἰ δ’ ἐν τῷ µέσῳ τῆς ὑπερβολῆς ἑκατέρας, ὡς ἂν µάλιστα συµφέρῃ ταῖς χρείαις αὐτῶν, ἄκρως ὑγιαίνειν ἐροῦµεν τηνικαῦτα· τὰ δὲ ἐφ’ ἑκάτερα τῆς ἀκριβοῦς συµµετρίας βραχείας ἐκτροπὰς οὐδέπω µὲν εἶναι νόσους, ἔστ’ ἂν µηδέπω βλάβην αἰσθητὴν ἐνεργείας τινὸς ἀπεργάζωνται· πολὺ δ’ ἐν ταύταις ὑπάρχειν τὸ µᾶλλόν τε καὶ ἧττον, ὡς ἂν ἱκανὸν ἐχούσης διάστηµα τῆς νοσώδους ἀµετρίας παρὰ τὴν ἀκριβῶς ὑγιεινὴν συµµετρίαν· ἐν τούτῳ δὴ παντὶ τῷ πλάτει τὰς τῶν ὑγιαινόντων συνίστασθαι διαφοράς· ἐν δὲ τῷ µετὰ τοῦτο, τῷ τῆς αἰσθητῆς ἀµετρίας, τὰς νόσους, ἄχρις ἂν ἐπ’ ἐκείνην ἀφίκωνται τὴν ἀµετρίαν, ἥτις ἤδη φθορὰν ἐργάζεται τοῦ µορίου. οὐ γὰρ δὴ µέχρι γε παντὸς στεγνοῦσθαί τε καὶ µανοῦσθαι τὰ τῶν ζώων σώµατα πέφυκεν, ἀλλ’ ἔστι τις κᾀνταῦθα ὅρος, οὗ περαιτέρω προελθεῖν αὐτοῖς ἄνευ διαλύσεώς τε καὶ φθορᾶς ἀδύνατον. ἡ µὲν δὴ τῶν ἀπαθῶν στοιχείων ὑπόθεσις ὧδε ἔχει. Τῶν δὲ πάσχειν ὑποτιθεµένων αὐτὰ, καὶ µέντοι καὶ δρᾷν εἰς ἄλληλα, καὶ κεράννυσθαι δι’ ὅλων, ὅσαπερ ἂν ὑπόθηταί τις εἶναι τὰ πρῶτα στοιχεῖα, τοσαῦτα ἐξ ἀνάγκης ἐρεῖ καὶ τὰ πρῶτα νοσήµατα. φέρε γὰρ εἶναι τὰ πρῶτα στοιχεῖα τέτταρα, τὸ θερµὸν, καὶ τὸ ψυχρὸν, καὶ τὸ ξηρὸν, καὶ τὸ ὑγρὸν, ἐκ τούτων δὲ κεραννυµένων ἀλλήλοις συµµέτρως µὲν ὑγιαίνειν τὸ ζῶον, ἀµέτρως δὲ νοσεῖν. ἔσται δὴ καὶ τὰ πρῶτα νοσήµατα τέτταρα, τό θ’ ὑπὲρ τὴν κατὰ φύσιν συµµετρίαν πρῶτον θερµὸν, καὶ δεύτερον τὸ ψυχρὸν, καὶ τρίτον τὸ ὑγρὸν, καὶ τέταρτον τὸ ξηρόν. αὗται µὲν καὶ αἱ κατὰ τὴν δευτέραν ὑπόθεσιν νόσοι τῶν ὁµοιοµερῶν ὀνοµαζοµένων σωµάτων, ἃ δὴ καὶ τελέως ἁπλᾶ φαίνεται. Τὰ δὲ τῶν συνθέτων ἐν ἡµῖν ὀργάνων νοσήµατα κοινὰ τῶν ὑποθέσεων ἑκατέρων ἐστίν. ἐπέλθωµεν οὖν καὶ ταῦτα διὰ βραχέων, αὐτὸ τοῦτο πρῶτον ἐπιδεικνύντες, ὅπως ἐστὶ κοινά. δεοµένου δὴ παντὸς τοῦ πρὸς αἴσθησιν συνθέτου σώµατος, ὃ δὴ καὶ ἀνοµοιοµερὲς ὀνοµάζουσιν,
Поделиться книгой в соц сетях:
Обратите внимание, что комментарий должен быть не короче 20 символов. Покажите уважение к себе и другим пользователям!